موسیقی شعر فیاض لاهیجی

موسیقی شعر فیاض لاهیجی

نویسندگان: دکتر حبیب جدیدالاسلامی، نازنین نوری، سهیلا مرادقلی

بررسی موسیقی شعر فیاض لاهیجی ، زمینه ای فراهم نمود تا با تأملی بیشتر به شعراو بنگریم و او را که در تاریخ فرهنگ ایران زمین ، به عنوان یک حکیم متشرع و متکلم فاضل و عارفی وارسته، مشهور است، شاعری چیره دست و توانا در شعر و ادب این سرزمین نیز بیابیم . غزلهای پرشور و عمیق او حال و هوای عرفانی ویژه ای دارد که روح خوانندة طالب معرفت را سیراب می کند. ...
غزلیات این شاعر توانای عارف و دوستدار اهل بیت ، علاوه بر اینکه گنجینه ای غنی از اصطلاحات کلامی و فلسفی و تا حدودی فقهی است،مجموعه ای ارزشمند است از نمونه های رایج و خوش آهنگ اوزن شعر فارسی و انواع صنایع بدیعی لفظی و معنوی و هر آنچه که به حوزة موسیقی شعر مربوط است.
با نگرش کلی به جلوه های موسیقی شعر در غزلیات فیاض در می یابیم که در عرصة موسیقی بیرونی، وی غزلیاتش را با دقت و تیز بینی خاص در اوزان رایج و معمول شعر فارسی سروده است ، به طوری که می توان گفت دایره محدودی از اوزان را به کار برده و از اوزان نا مطبوع و کم کاربرد خبری نیست. از سوی دیگر در استفاده از اختیارات شاعری خود را پایبند قوانین عروضی نکرده است. به خصوص اختیارات زبانی را به وفور می توان دراشعار او یافت. در زمینه موسیقی کناری ،تناسب و هماهنگی حروف آخر واژه های قافیه به همراه ردیف های رسا و بلند، موسیقی کناری شعر فیاض را گیرا و لذت بخش نموده است.
اکثراشعارش مردّف است و تنها 9/8 درصدکل غزلیات وی بدون ردیف می باشد. نکتة دیگر، مهارت او در استعمال قوافی و ردیف است. فیاض در انتخاب قافیه و ردیف بسیار دقیق می باشد و از این رهگذر, نوجویی را در پاره ای از قوافی او می توان مشاهده کرد. در حوزة موسیقی درونی ، تناسب صامت ها و مصوت ها و فراوانی انواع تکرار، ذهن خواننده را به ارزش آوایی و هجایی شعر وی، معطوف می کند. از نظر موسیقی معنوی در غزلیات وی شواهد کاملی برای انواع صنایع بدیعی معنوی، می توان یافت.
در واقع توجه خاص او به صنایع معنوی همچون: ایهام، پارادوکس، استخدام، تنسیق الصفات و به ویژه تلمیح، موجب افزایش موسیقی معنوی شعر او شده است به طوری که خواننده با خواندن غرلیاتش، مجذوب تناسبات معنایی موجود در شعر او می شود.